Koronavirüs salgını sırasında hayatın öngörülemeyen doğası birçok insan için özellikle zorludur. Herkes belirsizlik ve kontrol kaybıyla aynı derecede iyi başa çıkamaz. Araştırmalar, nüfusun büyük bir kesiminin stres zamanlarında ve potansiyel olarak travmatik olaylarda dirençli olduğu ortaya çıkarken, diğerlerinin daha az güçlü olduğunu ve strese bağlı hastalıklar geliştirdiğini göstermiştir. Bazı insanların yorucu olarak deneyimlediği olaylar, diğerleri için bir motivasyon ve yaratıcılık kaynağı gibi görünmektedir.
Bu farklı dirençlilik dereceleri, insanların stresli olaylardan pozitiflik, iyimserlik, kendi kendini düzenleme yeteneği, sosyal beceriler, problem çözme becerileri ve rol oynayan sosyal destek gibi psikososyal faktörlerle farklı oranlarda iyileştiğini göstermektedir. Psikoloji Bölümü ve Zürih Üniversite Psikiyatri Hastanesi’nden bir ekip, insanların zorluklarla karşılaştıklarında psikolojik dayanıklılıklarını nasıl güçlendirebileceklerini araştırmak için New York’tan araştırmacılarla birlikte çalıştı.
Kendi gücünüze inanmanın önemi
UZH’de psikoloji profesörü ve çalışmanın yöneticisi olan Birgit Kleim, “Öz yeterlik, dayanıklılığın temel bir unsurudur” diye açıklıyor. “Öz-yeterlik derken, bazı şeyler değiştirilemez olsa bile, olayları en azından küçük bir dereceye kadar etkileme yeteneğine sahip olduğumuz inancını kastediyorum.” Kendi kendine yeten bir kişi, zor ve zorlu durumların üstesinden gelmek için kendi güçlerini kullanabileceğine inanır. Kleim’in açıkladığı gibi, durumun gerçekten böyle olup olmadığı önemli değil: “Kendi yeteneklerinize inanmadan, her şeyden önce hiçbir zorluğun üstesinden gelemezsiniz.” Öz-yeterlik sahibi insanlar daha güçlü problem çözme yeteneklerine ve daha yüksek bir ısrara sahiptir. Duygusal düzenlemeyle bağlantılı bölgelerde beyin aktivasyonundaki değişiklikleri de gösterirler.
Öyleyse, insanların koronavirüs çağındaki olumlu güçlerinden yararlanabilmeleri için öz yeterliklerini artırmak nasıl mümkün olabilir? Dayanıklılık çalışması için, bir araştırma ekibi olumsuz bir duygusal hafızadan sıkıntı çeken 75 kişiyi inceledi . Bu üzücü anıyı hatırlamadan ve yeniden değerlendirmeden önce, bir grup denekten doğada güzel bir deneyim veya başkalarıyla keyifli bir karşılaşma gibi olumlu bir olayı canlı bir şekilde hatırlamaları talimatı verildi. Diğerlerine, özellikle öz-yeterli olduklarını hissettikleri bir zamanı düşünmeleri talimatı verildi: başarılı bir konuşma yapma, zor bir sınavı geçme veya bir sunum yapma gibi durumlar. Çoğu durumda, bu alıştırmayı sadece bir kez yapmak, olumlu bir etki elde etmek için zaten yeterliydi.
Otobiyografik öz-yeterliği hatırlamak dramatik etkiler yaratır
“Kişinin kendi öz yeterliliğinin belirli bir örneğini hatırlamak, olumlu bir olayı hatırlamaktan çok daha büyük bir etkiye sahip olduğunu kanıtladı,” diyor Kleim. Kendi kendine yeten davranışlarını aktif olarak hatırlayan insanlar, olumsuz bir durumu yeniden değerlendirmeyi ve ona farklı bir açıdan bakmayı daha kolay buldular. Olumsuz deneyimi, öz-yeterlikle bağlantılı olmayan olumlu bir bellek üzerine düşünmeleri talimatı verilen deneklerden daha az üzücü olarak algıladılar.
Araştırma ekibi, ” Çalışmamız, kendi kendine yeten otobiyografik olayları hatırlamanın hem günlük yaşamda hem de klinik ortamlarda kişisel dayanıklılığı artırmak için bir araç olarak kullanılabileceğini gösteriyor ,” diye açıklıyor araştırma ekibi. Kriz durumlarıyla başa çıkmanın bir yolu olarak geçmiş zorlukların üstesinden gelme hatıralarını stratejik olarak kullanmak mümkün olabilir. Bu aynı zamanda, bu hatıraların pandeminin olumsuz etkilerine karşı korunmak için kullanılabileceği koronavirüs krizi için de geçerlidir.
Alıntıdır bknz: Medicalxpress