Onlar Hayatımızın Önemli Bir Parçası : Lityum İyon Bataryalar

İkincil (tekrar şarj edilebilir) lityum iyon piller üzerine yapılan araştırma geliştirme faaliyetleri taşınabilir elektrik ve elektronik cihazlara artan talebin yanı sıra elektrikli arabaların taşıma sektöründeki öneminin artmasıyla da gün geçtikçe değer kazanmaktadır. Lityum iyon piller sergiledikleri yüksek enerji yoğunlukları ve toksik olmamaları nedeniyle cep telefonu, diz üstü bilgisayarlar ve küçük ev aletlerinde ve salgıladıkları düşük seviyedeki CO2 gazı salınımı sebebiyle de çevre bilincine sahip tasarımcılar ve tüketiciler tarafından tercih edilmektedirler.
Tekrar şarj edilebilir piller ikincil piller olarak bilinirler. Deşarj olduktan sonra tekrar şarj edilerek kullanılabilen elektrokimyasal hücrelerdir.

AVANTAJLARI
• Kapalı hücre, bakım gerektirmemesi
• Uzun ömürlü
• Geniş çalışma sıcaklık aralığı
• Uzun raf ömrü
• Çabuk şarj olabilme kabiliyeti
• Yüksek güçlü deşarj kapasitesi
• Yüksek enerji verimi
• Hafıza etkisinin olmayışı

DEZAVANTAJLARI
• Fiyatı
• Yüksek sıcaklıklarda bozunması
• BMS (Battery Management System) ihtiyacının oluşu
• Aşırı şarj sonucunda kapasite kaybı veya termal
bozunma

LİTYUM İYON BATARYALAR NASIL ÇALIŞIR?

Bir Lityum İyon pilinin içi temel olarak 3 bölümden oluşur. Bu kısımlar arasında da elektrolit çözelti bulunmakta: Katot (+), Anot (-) ve ayırıcı plaka.İlk başta plakadan başlayalım. Bu plaka, pili ikiye ayırarak oluşabilecek kısa devreye karşı koruma görevini üstlenir. Katot, Lityum Kobalt Oksit ya da Lityum Manganez Oksit’den üretilir. İkisinin de madde ve kimyasal farklılıkları vardır. Anot ise grafit ya da karbon temelli materyalden üretilir. Pilin en dışındaki katot tarafında alüminyum, anot tarafındaysa Bakır plaka bulunur. Siz bataryayı şarj ettiğinizde, elektrikle yüklenen lityum atomları, karbon katmanda toplanır. Kullanılan ürünü şarjdan çıkardıktan sonra, elektronlar katot kısma doğru hareket eder. Bu döngü gerçekleşirken elektromanyetik güç üretilir ve cihazınız hayat kazanmış olur. Kullanım süreniz bittiğinde bataryayı şarj ederken, elektronlar Anot kısma elektrik yüklü halde geri döner. Ve bu döngü böyle devam eder.

ÖNEMLİ UFAK NOTLAR
-Lityum iyon pillerin hafıza etkisi sorunu yoktur. Dolayısıyla bu pilleri şarj etmek için tam olarak boşalmalarını beklemek gerekmez. Ayrıca yine aynı nedenden dolayı şarjı yarıda kesmek pil için olumsuz bir etki yaratmaz. Fakat en büyük sorunlardan biri, pilin zaman içerisinde verimliliğini kaybetmesi. Tabi bunu etkileyen birkaç durum var.
-Sıcaklık pil ömrünüzü büyük ölçüde etkiler. 35 dereceden fazla ve 0 dereceden düşük sıcaklıklar, pil sağlığına zararlıdır.
-Lityum İyon piller, şarj edilirken ısınır. Kılıf kullanmanız, bu ısıyı atma konusunda cihazınızın sınırlarını zorlayabilir. Eğer alışılandan fazla sıcaklık hissederseniz, kullandığınız kılıfı çıkarmanız gerekebilir.
-Eğer cihazınızı uzun süre kullanmayacaksanız, pilinizi yarı dolu halde bırakmanız, pil ömrünüzü korumanızda yardımcı olabilir. Ayriyeten 32 derecenin altında, serin bir yerde saklamalısınız.
-Bu pillerin enbelirgin kusuru, kullanım ömürlerinin üretim tarihlerinden itibaren başlamasıdır. Depoda tutulup kullanılmasalar da bu pillerin ömürleri geçen süre ile azalır.
-Yüzde 100 şarj seviyesindeki ve çoğunlukla 25 derece sıcaklıkta bulunan tam dolu tipik bir dizüstü bilgisayar pili, geri dönüşü olmayacak şekilde her yıl kapasitesinin yüzde 20 sini kaybeder.
-Değişik depolama/saklama dereceleri değişik pil ömrü kayıplarına yol açmaktadır. 0 derecede yüzde 6, 25 derecede yüzde 20 ve 40 derecede yüzde 35 yıllık kayıpla karşılaşılabilir.
-Eğer pil tamamen boşaltılırsa, bu durum pilin kapasitesini düşürür. Tamamen boş tutma, pilin kapasitesinde yüzde 75 ila yüzde 80’lik bir kapasite kaybına yol açar. Dizüstü bilgisayarlarda ya da cep telefonlarında kullanıldığında bu kayıpların anlamı üç-beş yıllık bir kullanımın ardından pilin kapasitesinin kullanılamayacak kadar düşecek olmasıdır.

Exit mobile version