Mekanikten elektroniğe kadar birden fazla parçayı içinde bulunduran her araba farklı ve birçok parçadan oluşmaktadır. Arabanın işlerlik kazanabilmesi için mekanik, elektronik ve bilgisayar sistemleri parçalarının bir arada uyum içinde çalışması gerekir. Detaylı inceleyelim 😊
Araba parçaları temel olarak 7 kategoride ele alınabilir.
- Motor
- Güç Aktarma Organları
- Şasi
- Gövde
- Yürür Aksam
- İklimlendirme Sistemi
- Elektronik Sistem
Motor
Araba parçalarında en önemli parça motordur ve yakıtın silindir içerisinde yanmasıyla ısı enerjisini hareket enerjisine dönüştüren kısımdır. Genellikle arabanın ön kısmında bulunmaktadır fakat bazı modellerde arka kısmına konulduğu da görülmektedir. Motorun içinde yakıt enjeksiyon sistemi, hava emiş sistemi, egzoz emisyon sistemi, ateşleme sistemi, marş sistemi, şarj sistemi, yağlama sistemi, soğutma sistemi, supap sistemi, sensörler ve elektronik kontrol ünitesi gibi farklı sistemler bulunmaktadır.
Güç Aktarma Organları
Motorda yakıttan elde edilen ısı enerjisiyle gücünü kavrama(debriyaj) aracılığı ile vites kutusuna aktarmaktadır. Vites kutusu motordan gelen hareketi şafta, şaft diferansiyele, diferansiyel aksa ve aks tekerlere iletmektedir. Böylelikle mekanik enerjiden hareket enerjisi elde edilip araba hareket etmiş olmaktadır. Aktarma organları sırası; Kavrama(Debriyaj), Vites kutusu, Şaft, Diferansiyel, Aks ve Tekerlekler şeklindedir.
Kavrama (Debriyaj)
Motor ve vites kutusu arasında bulunmaktadır ve motorun hareketini isteğe bağlı vites kutusuna iletir ya da keser. Debriyaj pedalının ani, sert ve yarım debriyaj olarak kullanılması debriyaj balatalarının aşınma ve yağlanmasına sebep olur bununla birlikte debriyaj pedalına araç hareket halinde iken sürekli yarım ve tam debriyaj yapmakta debriyaj balatasının aşınmasına sebep olmaktadır. Hareket halinde iken debriyaj pedalına basılı tutulmamalıdır ve vites değiştirme işlemlerinde debriyaj pedalına tam olarak basılmalıdır.
Vites Kutusu (Şanzıman)
Aracın hızını ve torkunu ayarlayan aktarma organı olup aracın ileri, geri hareketini sağlamaktadır.Vites kutusu genel olarak dişli ve millerden oluşmuştur bu yüzden dişlilerin aşınmasını ve ısınmasını önlemek için vites kutusu içerisine dişli yağı ilave edilmektedir.
Şaft (Kardan Mili)
Vites kutusu ve diferansiyeli birbirine bağlayıp vites kutusunun hareketini diferansiyele iletmektedir.
Diferansiyel
Motorun hareketini tekerleklere iletip, şaft almış olduğu hareketi 90 derece çevirip akslara iletmektedir. Diferansiyel içerisinde de dişli ve miller vardır bu yüzden dişli yağı kullanılıp dişlilerin zarar görmesi engellenmektedir. Virajda çekici tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlamaktadır.
Akslar
Diferansiyelin şaftan almış olduğu hareketi 90 derece çevirip akslara iletmektedir. Kısacası diferansiyelden gelen hareketi tekerlere ileten çelik mildir.
Şasi
Aracın tüm parçalarının üzerine monte edildiği iskelet sistemidir. Gövdesi iki temel kısım olarak karoseri ve şasiden oluşur. Tüm donanımı üzerinde taşıdığı için şasinin sağlam ve dayanıklı olması gerekir. Eskiden şasi ve karoseri ayrı üretilir sonradan monte edilmekte olup yeni nesil araçlarda şasi ve karoseri birlikte üretilmektedir. Böylelikle aracın ağırlığı azalmaktadır.
Karoseri
Aracın dış yapı, şekil dizayn ve bütünlüğünü oluşturan saç yapıda kaporta denilen yapının karoseri denir. Aracın direkleri ve profilleri karoseriye dahildir.
Gövde (Kaporta)
Aracın sac bölümüne verilen isimdir ve arabayı kaplayan sac yapı kabinin dış kısmını oluşturmaktadır. Aracın tavanı, kapıları, bagaj kapağı, motor kaputu, ön ve arka çamurlukları, tamponları, ızgara, spoiler, camlar ve aynalar gövdeyi bir araya getiren parçalardır.
Yürür Aksam
Aracın yolla bağlantısını sağlayan tüm hareketli parçalardır. Bunların arasında tekerlek bağlantıları, yay ve amortisör sitemleri, direksiyon, aks milleri, rot kolları, salıncaklar, rot kolları, rot başları ve rotillerin tümüne yürür aksam denilmektedir.