Mühendisbilir'i Instagramdan takip ediyor musunuz?

Gerçek Sandığımız Yalanlar: Nedir Bu Mandela Etkisi?

Son yıllarda popülerleşen ve bizlerin de size örnekler sunduğumuz Mandela Etkisi nedir? Nasıl ortaya çıktı? Neden oluyor? gibi soruları cevaplıyoruz.

Ülkemizde bir Hugo ve Tolga Abi tartışmasıdır gidiyor. Binlerce kişi hatta o günlerin gazetelerindeki köşe yazılarında bile Hugo’nun bir bölümünde küfürler savuran çocuk olduğu milyonlarca insan tarafından kabul edilirken, Tolga Abi ise “Olmadı öyle bir şey, kanıt varsa getirin araba hediye edeceğim” gibi iddialı bir söz söylemişti.

Ardından yapımcısının bile Twitter’dan böyle bir canlı yayın kazası olduğunu söylemesine rağmen elimizde kanıt yok maalesef. İşte bu gibi “Abi oldu ya, eminim, hatırlıyorum!” diyip koca internet deryasında bir tane bile kanıt bulamadığımız durumlara Mandela Etkisi adı veriliyor.

hugo ile ilgili görsel sonucu

Mandela Etkisi Nedir?

Sadece birkaç kişinin ya da bir grubun değil, neredeyse tüm dünyanın doğru kabul ettiği, hatta şahit olduklarını düşündükleri bu yanılgı durumu oluyor. Tam kafanıza yatmadıysa ve örneklerle açıklanmasını istiyorsanız hemen aşağıdaki listemize göz atabilirsiniz. Beyninizde bir yanma, “Nasıl olur?” düşüncesi fazlasıyla gezecektir;

Örneklerde gördüğümüz Mickey MousePikachu ve özellikle Monopoly’deki dayı olayının ardından bu olay nasıl fark edildi, neden Mandela Etkisi adı veriliyor ona bakalım;

Mandela Etkisi, aslına bakarsanız yıllardan beri olan bir durum. Ancak ilk olarak 2010 yılında Fiona Broome adlı bir blogger tarafından ortaya atılan bir isim babalığı durumu oldu. Fikir ise Nelson Mandela’nın 80’li yıllarda hapisteyken ölme efsanesinden geliyor. 2013 yılının sonlarında kaybettiğimiz Mandela’nın ölüm haberi birçok kişiyi üzerken aslında milyonlarca kişiyi de şok etmiş “Yahu bu adam 80’lerde ölmemiş miydi?” algısı oluşmuştu. Yani aslında yıllardır yaşayan Nelson Mandela gibi değerli bir insan dünya nüfusunun çoğu tarafından 1980’li yıllarda hapishanede ölmüş olarak kabul ediliyordu.

Nelson Mandela

Hatta “Gerçek Mandela 80’lerde öldü” algısı, “Bu Mandela ise 80’lerde ölen kimdi?” sorunsalı gibi birçok ülkede ciddi tartışmalar ve kafa karışıklığı yaratan durum Mandela Etkisi, yani Mandela Effect adını aldı.

Nasıl Ortaya Çıkıyor? Neden Bu Kadar Gerçekçi?

Mandela Etkisi, aslında büyük bir grubun bir bilgiyi ya da olayı yanlış aktarmasından kaynaklanan kitlesel bir yanılsama. Bu genellikle medya üzerinden yapılan bir manipülasyon bile olabiliyor. Özellikle siyasetçi ölümü gibi durumlar bunlara örnek. Hatta abartı, rant ve sırf tiraj için yapılan uydurma içerikler de bu Mandela Etkisi’ne katkı sağlamakta. (bknz. Cem Yılmaz kendine uçak aldı!)

Cem Yılmaz uçak aldı

Gerçekçi olma durumu ise ilk öğrendiğiniz şekilde olması sebebiyle ortaya çıkıyor. Yani, size yıllarca A diye öğretilen bir durumun B olduğunu yıllar sonra öğrenirseniz karşı çıkmanız, istemsizce kabul etmemeniz normal. Matematikte 2+2=4 iken 2+2=5 diye söyleme durumu da diyebiliriz. Gerçekçi olması bundan kaynaklanıyor.

Mandela Etkisi Teorileri: Uzaylılar, Zaman Makinesi, Reenkarnasyon!

Mandela Etkisi o kadar büyük bir etki uyandırdı ki bir anda komplo teorileri gibi olaylar ortaya çıkmaya başladı. Bunlar arasındaki en popüleri ise zaman makinesi düşüncesi.

Yani bir yerlerde zaman makinesi üretildi ve bizim bu %100 gerçek olduğuna inandığımız gerçekleri değiştirerek “Aslında hiç öyle bir şey olmadı” diyerek tüm dünya ile dalga geçmekten zevk alan bir bilim insanı ya da bu zaman makinesine sahip biri olabilir düşüncesi gerçekten yaygın. Hatta zaman makinesi konusundaki dedeyi öldürme paradoksu sebebiyle “Zaman yolculuğu varsa geçmişe gidilemez” algısını da kabul etmiyor olarak gözüken bu durumda zaman makinesinin varlığı ve geçmişe gidildiği kabul ediliyor.

Diğer teori ise klasik olarak uzaylıların parmağı olması. Yok efendim uzaylılar geldi, bu durumları değiştirdi. Evet, uzaylıların varlığı bir kenara, adamın işi gücü yok La vache qi rit peynirindeki ineğin burnundaki halka, Monopoly’deki dayının merceğine takmışlar evet 🙂

Son olarak da reenkarnasyon durumu var. Yani bu hatırladıklarımız geçmiş yaşamlarımızdan zihnimizde kalan bir dejavu durumu olduğu düşünülüyor. Tabii “Ben bu anı yaşamıştım” dejavu anı değil de “Bu durum tamamen farklıydı” şeklindeki bir ters hatırlama durumu.

Sonuç olarak tamamen yanlış hatırlama ve yanlış bilgilendirme sonucu olan bu Mandela Etkisi, görünüşe göre dünyanın en büyük trollenme durumları olarak dikkat çekecek.

Alıntıdır bknz: Webtekno